Sosyal Kimlik Karmaşıklığı Kuramı: Sosyal Kimliklerimiz Ne Denli Karmaşık?

Abstract

Roccas ve Brewer’in (2002) öne sürdüğü ‘Sosyal Kimlik Karmaşıklığı’ kuramı, bireylerin sahip olduğu sosyal kimliklerin ne denli karmaşık olduğunu ve aidiyet hissedilen bu kimliklerin zihinde ne şekilde temsil edildiğini açıklama amacıyla oluşturulmuştur. Sosyal Kimlik Karmaşıklığı “örtüşüm” ve “benzerlik” karmaşıklığı olmak üzere birbiri ile ilişkili iki alt bileşenden oluşur (Roccas ve Brewer, 2002). Üyesi olunan gruplar arasındaki ilişkinin niceliksel olarak yorumlanmasına dayanan örtüşüm karmaşıklığı (overlap complexity), bireyin aidiyet hissettiği farklı gruplar arasında algıladığı örtüşme oranı şeklinde tanımlanırken; benzerlik karmaşıklığı (similarity complexity) kişilerin bu grupların ne kadar benzer olduklarına yönelik değerlendirmesidir. Literatürde, bireylerin sosyal kimlik karmaşıklığı arttıkça dış gruplara yönelik tolerans düzeylerinin de arttığını gösteren araştırma bulguları yer almasına rağmen Sosyal Kimlik Karmaşıklığı’yla ilgili henüz Türkiye’de yapılmış bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu makalede, Türkiye literatürüne bir ilk adım olarak Sosyal Kimlik Karmaşıklığı Kuramı tanıtılarak Türkçeleştirilmiş, kavramın öncülleri, ölçüm yöntemi ve alanda yapılan çalışmaların bulguları değerlendirilmiştir.

The theory of “Social Identity Complexity” put forward by Roccas and Brewer (2002), was created with a notion that social identities owned by individuals are highly complex and with an attempt to explain how they represent these identities that they feel attached to. Social Identity Complexity consists of two interrelated sub-components called “overlap” and “similarity” complexity (Roccas and Brewer, 2002). Overlap complexity is based on the quantitative interpretation of relationships between member groups and identified as the overlap rate of individuals experienced in different groups they feel attached to, while similarity complexity is an evaluation made by individuals as to how these groups are similar to each other. There are research findings that present an increase in tolerance towards out-groups as social identity complexity of individuals increases, yet no such study related to Social Identity Complexity has been found in Turkey. A theory of Social Identity Complexity has been localized into Turkish and introduced for the first time to the literature of Turkey; and premises of the concept, methods of measurement and the findings of the studies conducted in the field have been evaluated.