Pürüzlendirme Uygulamasının Kaplama Yüzeyi Makro Dokusu Üzerine Olan Etkisinin Araştırılması

Abstract

Türkiye Karayolları Teknik Şartnamesi (KTŞ), taş mastik asfalt (TMA) ve asfalt betonu (AB) tabakalarında yüksek cilalanma direncine sahip (PSV50) agregaların kullanılmasını zorunlu kılmıştır. 2013 yılında, KTŞ'de yüksek cilalanma direncine sahip agregaların temininde yaşanan zorluklardan dolayı belirli bölgeler için ayrıcalık tanınmış ve yukarıda belirtilen kaplama tabakaların inşaatında PSV40 değerine sahip agregaların kullanımına izin vermiştir. Ancak bu durumda, 1-3 mm boyutuna sahip magmatik agregalar ile kaplama üzerinde yüksek kayma direncine sahip yüzey elde etmek için pürüzlendirme uygulama yapılması zorunlu tutulmuştur. Bu uygulamada, pürüzlendirme malzemesi 1,5-2 kg/m2 olacak şekilde sıcak karışım üzerine birinci ve ikinci silindiraj arasında uygulanılması istenmiştir. Ancak, KTŞ'de farklı yüzey dokularına sahip TMA ve AB kaplama tabakaları için de aynı uygulama önerilmektedir. Bu çalışmada, farklı oranlarda serpme miktarının (1,75, 2,50 kg/m2) ve agrega boyutunun (1-3, 2-5 mm) kaplama makro dokusuna olan etkisi araştırılmıştır. Dere malzemesi ve metal cürufu gibi farklı agrega türlerinin kullanılabilirliği de ayrıca incelenmiştir. Tüm agregaların özelikleri belirlenmiş ve KTŞ limitleri ile karşılaştırılmıştır. TMA ve AB yüzey dokusunu temsilen, Tip-II ve Tip-III harç tipi kaplamalar kullanılmıştır. Sonuç olarak, pürüzlendirme uygulamasının kaplama makro dokusunda belirgin değişiklere yol açtığı ve bu değişim oranının kullanılan agrega türüne, uygulama miktarına ve boyutuna bağlı olarak farklılık gösterdiği görülmüştür.

Turkey Highway Technical Specification (HTS) entails utilization of high polishing resistant aggregates (PSV50) in stone mastic asphalt (SMA) and asphalt concrete (AC) layers. In 2013, HTS privileged the regions, where difficulties is encountered in high polishing resistant aggregate supplying, permitted to construct such hot mix layers with aggregates which have PSV 40. But in this case the surface must be gritted by 1-3 mm igneous aggregate to obtain high skid resistant surface. In this application, it is necessitate applying gritting material in 1.5-2 kg/m2 over the surface between the first and second rolling passes. Same gritting method is suggested in HTS over both AC and SMA layers which may have different surface textures. The aim of this study is to investigate the effect of various gritting spreading rates (1.75; 2.50 kg/m2) and aggregate sizes (1-3; 2-5 mm) on pavement macro texture. Usability of different aggregate types such as boulder and metallurgical slags are also examined. All aggregate features were determined and compared with the requirements in HTS. Slurry seals in Type II and III were used to simulate the surface textures of AC and SMA layers. The results showed that gritting application leads to significant changes in macro texture of pavement, and it was observed that the rate of this change varies depending on the aggregate type, application rate and size.