Firmalar arası Ticari Alacak Kredisini Açıklayan Teoriler: Borsa İstanbul’da bir Uygulama1

Abstract

Firmalar arası bir kredi verme aracı olan ticari alacak kredisi sa-tıcı ve alıcıya çeşitli faydalar sunmaktadır ve literatür bu faydaları te-mel alarak ticari alacak kredisini açıklayan bir takım teoriler sunmuştur. Bu teorilerin Türk reel sektörü için geçerliliğinin yeterince incelenmediği görülmüş olup bu sebeple bu çalışmada, ticari kredi teorileri hakkında bilgi verilmesi ve bu teorilerden üçünün aynı sektördeki halka açık şir-ketler örneklemi üzerinde test edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla BIST’te listelenen gıda, içecek ve tütün sektörü firmaları arasından belirlen 23 firmanın 2016 yılına ait verileri ile oluşturan değişkenler aracılığı ile ti-cari kredi düzeyini etkileyen satıcı özellikleri incelenmiştir. Analiz bulgu-larına göre, nispeten daha genç, alacakları için teminat almayan, kısa vadeli borçlanma oranı daha yüksek olan ve kredili satışlarından daha yüksek getiri elde eden firmalar, daha fazla ticari kredi vermektedir. Bu sonuçlar, analiz edilen firmaların, ticari kredi davranışı açısından kalite göstergesi ve fiyat ayrımcılığı teorisine uygun davrandığını ortaya koymaktadır.

Interfirm trade credit that is a lending instrument between firms of-fers various benefits to the seller and buyer and the literature has presen-ted a number of theories explaining trade credit based on these benefits. It was realized that the validity of these theories for the Turkish real sector has not been examined sufficiently and therefore in this study, it is aimed to give information about the trade credit theories and to test three of the-se theories on a sample of publicly held companies in the same sector. For this purpose, the characteristics of the seller, which affects the level of trade credit, have been investigated through the variables constructed by the data of the 23 firms determined among the food, beverage and tobacco sector companies listed in BIST. According to the findings of the analysis, firms that are being relatively younger, not receiving collateral for their accounts receivables, having a higher short-term borrowing rate and achieving a higher return on credit sales, extend more trade credits. These results reveal that the firms analysed behave in consistent with the theory of quality indicator and price discrimination theory in terms of trade credit behaviour.